Bangkok/City Projects
TH | EN

Bangkok #Safezone Shelter: หลุมหลบภัยทางอากาศ

ทดสอบความเป็นไปได้ ท่า อากาศ สะอาด

Bangkok
#Safezone Shelter


หลุมหลบภัยทางอากาศ

การออกแบบช่วยอะไรได้บ้างกับปัญหาฝุ่นพิษ อากาศร้อน? คือจุดตั้งต้นของโครงการ “Bangkok #Safezone Shelter: หลุมหลบภัยทางอากาศ” เพราะคุณภาพอากาศที่ดีจำเป็นสำหรับทุกลมหายใจ และปัญหาคุณภาพอากาศในกรุงเทพฯ เข้าขั้นวิกฤตจนถือเป็นภัยพิบัติ พื้นที่แห่งนี้จึงถูกทดลองออกแบบมาให้เป็นพื้นที่ปลอดภัยพิบัติ เพื่อสร้าง #เซฟโซน สำหรับทุกคน โดยมีธรรมชาติเป็นพระเอก ไม่ว่าจะเป็นพืชสีเขียวที่มีคุณสมบัติดักจับฝุ่น ลม และ น้ำ ร่วมกับเทคโนโลยี การออกแบบและความคิดสร้างสรรค์ ต้อนรับให้ทุกคนเข้ามานั่งพักให้สบาย สูดอากาศให้เต็มปอด ณ กลางลานไปรษณีย์กลาง บางรัก ในช่วง Bangkok Design Week 2020

หัวใจสำคัญของโครงการ คือการระดมความรู้ ทักษะ และความร่วมมือระหว่าง CEA นักวิชาการภาควิชาวิศวกรรมสิ่งแวดล้อม  นักวิชาการด้านสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาติ ศูนย์วิจัยนวัตกรรมและความยั่งยืน สถาปนิก ภูมิสถาปนิก ผู้เชี่ยวชาญด้านพืชพรรณและการจัดสวน นักออกแบบเสียงและแสงสว่าง นักออกแบบประสบการณ์และเรื่องราว และที่สำคัญคือการสนับสนุนพืชพรรณจากสำนักงานเขตบางรัก สำนักงานสวนสาธารณะ กรุงเทพมหานคร

การทดลองครั้งนี้มุ่งเน้นที่การวัดผลและประเมินผลเพื่อนำไปใช้ประโยชน์ต่อ จึงมีการวัดคุณภาพอากาศเปรียบเทียบระหว่างภายในและภายนอกแบบ Real Time และ ประเมินผลความรู้สึก ความพึงพอใจของผู้มาทดลองใช้บริการ ทั้งนี้เพื่อสร้างตัวอย่างและเก็บข้อมูลเพื่อส่งต่อให้กรุงเทพมหานครฯ เห็นความเป็นไปได้ในการขยายผลการจัดการเรื่องคุณภาพอากาศของเมืองในพื้นที่สาธารณะกึ่งปิด เช่น ใต้ทางด่วน skywalk ป้ายรถเมล์ หรือในชุมชน โรงเรียน โครงการอสังหาริมทรัพย์ และเพื่อสะท้อนให้เห็นศักยภาพของการออกแบบในการแก้ปัญหาเมือง ในฐานะเมืองสร้างสรรค์ด้านการออกแบบ

ผลลัพธ์ของโครงการ


  • ผู้ใช้งานส่วนใหญ่รู้สึกเย็นและชื่นชอบความเขียวของต้นไม้ภายในพาวิเลียนและต้องการให้นำไปประยุกต์ใช้ในพื้นที่สาธารณะทั่วไป
  • เปรียบเทียบคุณภาพอากาศระหว่างภายในและภายนอกพาวิลเลียน
  • ภายในอุณหภูมิต่ำกว่าภายนอก 3.16 องศา
  • ค่าเฉลี่ยปริมาณฝุ่นละอองขนาดเล็กกว่า 2.5 ไมครอน ลดลง 8.48 % 
  • ปริมาณค่าเฉลี่ยนฝุ่นละอองขนาดเล็กกว่า 10 ไมครอน ลดลง 8.6 %
หน้าจอที่แสดงผลเปรียบเทียบฝุ่น PM2.5, ฝุ่น PM10, อุณหภูมิ และความชื้นของภายในและภายนอกหลุมหลบภัย ซึ่งผลที่หน้าจอแสดงว่าอากาศภายในมีคุณภาพที่ดีกว่า
เก็บข้อมูลประสบการณ์ของผู้ใช้งาน เพื่อต่อยอดในอนาคต

ธรรมชาติ x การออกแบบ x วิศวกรรม


การผสมผสานระหว่างธรรมชาติ งานออกแบบ และหลักการทางวิศวกรรมสิ่งแวดล้อม ภายใต้ 3 หัวใจสำคัญ ‘ปกป้อง ดักกรอง และสงบสบาย’ เพื่อสร้าง “สภาวะน่าสบาย” ที่ประกอบด้วย อากาศ อุณหภูมิและ ความชื้นที่เหมาะสมสำหรับเมืองร้อน แสง เสียง กลิ่น และพื้นที่นั่งพักผ่อนท่ามกลางพืชพรรณสีเขียว ที่ทำให้ผู้ใช้งานรู้สึกสงบได้ท่ามกลางอากาศร้อนและความจอแจภายนอก พร้อมสอดแทรกการให้ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับคุณภาพอากาศ รวมไปถึงชนิดสายพันธ์ุพืชที่มีคุณสมบัติช่วยฟอกอากาศ

ปกป้อง ดักกรอง สงบสบาย


ปกป้อง ชั้นบรรยากาศที่ปกป้องพื้นที่ด้านในจากมลภาวะ เช่น ฝุ่นหรือแสงแดด
ดักกรอง เปลี่ยนอากาศเสียเป็นอากาศดี ชั้นแรกคือกลุ่มต้นไม้ที่ดักจับฝุ่น เพื่อกรองฝุ่น ชั้นที่สองเป็นน้ำหยดลงมาเพื่อให้ความชื้น ชั้นที่สามเป็นพัดลมที่ดูดลมด้วยความแรงผ่านการคำนวณทางวิศวกรรม และผ่านต้นไม้ที่ดูดซับสารพิษได้อีกหนึ่งชั้น
สงบสบาย ออกแบบภาวะน่าสบาย ควบคุมคุณภาพอากาศ และประสาทสัมผัสทั้ง 5 ผสานวิทยาศาสตร์และศิลปะให้กลมกล่อม ทำให้คนสามารถอยู่กับภัยได้อย่างไม่รู้สึกว่าเป็นภัย


Bangkok #Safezone Shelter: หลุมหลบภัยทางอากาศ โดย สำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์ (CEA) บริษัท ฉมา จำกัด ผศ.ดร.ธรรมรัตน์ พุทธไทย คณะสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ผศ. ดร. ประพัทธ์ พงษ์เกียรติกุล หัวหน้าภาควิชาวิศวกรรมสิ่งแวดล้อม คณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี ศูนย์วิจัยและนวัตกรรมเพื่อความยั่งยืน (Research & Innovation for Sustainability Center (RISC) สำนักงานเขตบางรัก สำนักงานสวนสาธารณะ สำนักสิ่งแวดล้อม กรุงเทพมหานคร และนักออกแบบสาขาต่างๆ