Highland Forest Superfood

แพลตฟอร์มรวบรวมและนำเสนอเรื่องราวของวัตถุดิบท้องถิ่นในภาคเหนือที่มีประโยชน์ และมีคุณค่าทางโภชนาการสูง แต่ยังไม่เป็นที่รู้จัก และอาจใกล้สูญหาย โดยเน้นที่วัตถุดิบอาหารจากป่าบนดอย ที่กลุ่มชาติพันธ์ุในภาคเหนือนิยมใช้ ควบคู่กับการสื่อสารเรื่องราวภูมิปัญญาเฉพาะตัวของชาติพันธ์ุต่างๆ วิถีอยู่กับป่าและธรรรมชาติอย่างสมดุล

สิ-หมะ

วัตถุดิบแรกที่นำเสนอ คือ ‘สิหมะ’ (ภาษาอาข่า) หรือ Chinese Sumac เบอร์รีป่ารสเปรี้ยว รสชาติคล้ายบ๊วยและลูกหยี ขึ้นเองตามธรรมชาติในป่าที่อุดมสมบูรณ์บนดอย และมีความผูกพันกับวิถีชีวิตของชาวอาข่าทุกช่วงชีวิต ทั้งในวิถีการปรุงอาหาร รักษาโรค และตามความเชื่อ สืบทอดกันมารุ่นต่อรุ่นกว่าพันปี แต่ในปัจจุบัน ต้นสิหมะเริ่มหายากขึ้น รวมถึงวิถีดั้งเดิมแบบอาข่าก็เริ่มเลือนหาย ไม่สืบทอดสู่เด็กอาข่ารุ่นใหม่

ซุปเปอร์ฟู้ดอาข่า

จากเดิมที่ ‘สิหมะ’ อาจเป็นที่รู้จักในหมู่อาข่า และกลุ่มเชฟเฉพาะทาง ในฐานะเครื่องปรุงหรือเครื่องเทศรสเปรี้ยวจากธรรมชาติเท่านั้น แต่จากศักยภาพที่น่าสนใจของ ‘สิหมะ’ ที่คนส่วนใหญ่ยังไม่รับรู้ ในแง่มีสารต้านอนุมูลอิสระ (Antioxidant) และแร่ธาตุสูง โครงการจึงได้วาง positioning ใหม่ให้กับสิหมะ ว่าเป็น ‘ซุปเปอร์ฟู้ดอาข่า’ ที่ทั้งอร่อยและดีต่อสุขภาพ ไม่แพ้ Superfood นำเข้า อย่างบลูเบอร์รี ผักเคล หรือแม้กระทั่ง อาซาอิ (Acai) เพื่อขยายการรับรู้สู่กลุ่มคนรักสุขภาพ ที่ตอบโจทย์ธุรกิจ Health and Wellness ในปัจจุบัน รวมถึงเพื่อเข้าไปอยู่ในชีวิตประจำวันของผู้บริโภคทั่วไป

ด้วยรักและห่วงใยจากอาผี่

โครงการนำเสนอศักยภาพของสิหมะ ในฐานะ "ซุปเปอร์ฟู้ดท้องถิ่นจากวิถีชาติพันธุ์" ผ่านแนวคิด "A Caring Letter from Akha Grandmas ด้วยรักและห่วงใยจากอาผี่" โดยสามคุณยายชาวอาข่าวัย 80 ปีจากเชียงราย แบ่งปันสิหมะ ของดีจากป่าที่ดูแลชาวอาข่ามานาน แต่คนทั่วไปไม่ค่อยรู้จัก ผ่านวิถีชีวิตและมื้ออาหารประจำวัน ที่มีสิหมะเป็นส่วนประกอบหลัก นำเสนอความเปรี้ยวพิเศษที่ทดแทนไม่ได้ และเป็นตัวแทนความห่วงใยจากคุณยายสู่ลูกหลาน ผ่านการจัดทำเซ็ตตัวอย่างของสิหมะ พร้อมความรู้ คู่มือการใช้งาน และเรื่องราวความผูกพันระหว่างชาวอาข่าและสิหมะ รวมถึงแชร์ไอเดียผ่านคลิปวิดิโอเมนูสุขภาพที่ทำง่ายแหมาะสำหรับไลฟ์สไตล์คนยุคใหม่ ทั้งคาว หวาน และเครื่องดื่ม เช่น กรีกโยเกิร์ตสิหมะ มัทฉะสิหมะ เพื่อให้คนเมืองนำไปใช้ได้ทุกมื้อ 

ทั้งนี้เพื่อสร้างกระแสให้สิหมะเป็นที่รู้จัก สร้างมูลค่าทางเศรษฐกิจ และกระตุ้นให้ชุมชนอาข่ารุ่นใหม่เห็นคุณค่า ดูแล เก็บ และแปรรูปสิหมะมากขึ้น แทนการปลูกพืชเชิงเดี่ยว พร้อมเพิ่มโอกาสในการดูแลป่า เนื่องจากสิหมะเจริญเติบโตได้ดีในพื้นที่อุดมสมบูรณ์ ไร้สารเคมี

จากป่าขุนเขา สู่โต๊ะอาหารในเมือง

เซ็ตตัวอย่างของสิหมะ พร้อมคู่มือการใช้งาน และเรื่องราวความผูกพันระหว่างชาวอาข่าและสิหมะ ภายใต้แนวคิด "A Caring Letter from Akha Grandmas ด้วยรักและห่วงใยจากอาผี่" ส่งให้กลุ่มเป้าหมายทดลองใช้ฟรี

คลิปวิดิโอไอเดียเมนูง่ายๆ ที่ใช้สิหมะเป็นวัตถุดิบ

ผลลัพธ์ของโครงการ

กลุ่มผู้ได้รับ Sampling kit

• ได้รับความสนใจอย่างมากในหมู่ influencers สายสุขภาพ นำไปทดลองทำเมนูต่างๆ โดยเฉพาะมื้อเช้าสุขภาพดี ที่ทำเองได้ง่ายที่บ้าน และใช้ต่อเนื่องในชีวิตประจำวัน
• มีแบรนด์อาหาร เครื่องดื่ม ขนมเพื่อสุขภาพ สนใจนำไปต่อยอด และร้านอาหารนำไปทำเมนู
• กลุ่ม influencers ยินดีสนับสนุนของท้องถิ่นและชุมชน โดยไม่จำเป็นต้องมีค่าใช้จ่ายในการจ้างรีวิวหรือโปรโมต

กลุ่มผู้บริโภคทั่วไป

• มีผู้ติดต้องการสั่งซื้อ สอบถามราคา วิธีใช้เข้ามาเป็นจำนวนมาก
• พบว่ามีกลุ่มผู้บริโภคจำนวนมากที่ต้องการสนับสนุนและอุดหนุนวัตถุดิบท้องถิ่น แต่ไม่ทราบข้อมูล

กลุ่มชุมชนอาข่า

• มองเห็นศักยภาพและโอกาสในการต่อยอดวัตถุดิบใกล้ตัวมากขึ้น นำข้อมูลทางโภชนาการ และคุณสมบัติของสิหมะ ที่ได้จากโครงการ ไปขยายผลในการสื่อสารต่อ จากปกติที่สื่อสารเพียงการปรุงอาหารเท่านั้น

Highland Forest Superfood โดย สำนักงานส่งเสริมเศรษฐกิจสร้างสรรค์ (องค์การมหาชน) เชียงใหม่ ศูนย์สร้างสรรค์งานออกแบบเชียงใหม่ (TCDC เชียงใหม่) ร่วมกับ Footage Found, Seeds Journey หมู่บ้านสันป่าสัก อ.แม่สาย จ.เชียงราย ไร่ใจพอเพียง บ้านดอยงาม จ.เชียงราย และภาควิชาพัฒนาผลิตภัณฑ์ คณะอุตสาหกรรมเกษตร มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์