เครื่องพิมพ์ฉับแกละที่ยังคงทำงานอยู่คล้ายชายหนุ่มผู้แข็งขัน แท่งโลหะตัวอักษรเรียงพิมพ์ทั้งไทยจีนอังกฤษละลานตาจำนวนนับไม่ถ้วนถูกเก็บไว้ในกล่องและจัดวางอย่างดีดั่งกรุสมบัติ สมุดคัดตัวอักษรภาษาไทยและอังกฤษบอกให้เราเห็นถึงความตั้งอกตั้งใจมุมานะของเจ้าของสมุด ตัวอย่างงานพิมพ์เมื่อหลายสิบปีที่สุดแสนจะคลาสสิค ชวนให้เรายิ่งอยากรู้จักโรงพิมพ์กวงฝ่าที่ยังคงใช้วิธีการพิมพ์แบบภูมิปัญญาดั้งเดิมในวันที่โลกหมุนไปอย่างรวดเร็ว

ในอดีตถนนพาดสาย คือย่านโรงพิมพ์เก่าแก่ของเยาวราช จากที่เคยเรียงรายกันนับสิบกลับเหลือเพียงไม่กี่รายในปัจจุบัน คุณพ่อของคุณลุงทองดี เชิงศักดิ์ศรี คือเจ้าของโรงพิมพ์แห่งนี้ เปิดโรงพิมพ์กวงฝ่าขึ้นเมื่อประมาณ 100 ปีก่อน ข้ามน้ำข้ามทะเลมาจากจีนแผ่นดินใหญ่และมีอาชีพช่างไม้ติดตัวมา เล็งเห็นช่องทางในสายงานพิมพ์เป็นอาชีพที่ยังไม่ค่อยเป็นที่นิยมนักแต่ก็เป็นที่ต้องการ จึงขยับขยายลงทุนซื้อเครื่องพิมพ์พร้อมค่อยๆ เรียนรู้วิธีการทำงาน เปิดโรงพิมพ์ รับพิมพ์งานต่างๆ ทั้งใบเซียมซีให้ศาลเจ้า ฉลากน้ำปลา ฉลากสินค้าเป็นร้อยยี่ห้อ เอกสารต่างๆ หนังสือพิมพ์ และสิ่งพิมพ์นานาชนิด มีงานพิมพ์เข้ามาหลากหลายรูปแบบ เคยมีพนักงานหลายสิบคนอัดแน่นอยู่ในห้องแถวเล็กๆ แห่งนี้ กิจการเจริญรุ่งเรืองจนมีเครื่องพิมพ์ขนาดใหญ่สายพานพาดยาวจากหน้าบ้านไปจนถึงหลังบ้าน โดยเฉพาะเครื่องพิมพ์ฉับแกละจากเยอรมัน ที่ใช้ได้ดีจนมาถึงปัจจุบัน และเหลืออยู่เพียงสองเครื่องจากสิบกว่าเครื่อง

"คุณลุงทองดีเล่าให้ฟังว่าคุณพ่อเป็นชาวจีนที่พูดภาษาไทยไม่ได้ ไม่รู้ภาษาไทย ก็ไปเรียนศึกษาผู้ใหญ่ที่วัดไตรมิตร หัดเขียนภาษาไทย ท่องตัวอักษรไทยแต่ก็ไม่รู้ความหมาย ครูพักลักจำเรียนรู้วิชางานพิมพ์ดูเค้าทำ ไม่เคยไปเป็นลูกจ้างงานพิมพ์ที่ไหน และก่อนที่จะมาเป็นเครื่องพิมพ์แบบมีเทคโนโลยีช่วยอย่างฉับแกละนี้ก็มีจุดเริ่มต้นจากเครื่องโยกมือมาก่อน"

นับเป็นผู้สืบทอดรุ่นที่สอง เดิมทีคุณลุงทองดี เคยช่วยเป็นลูกมือคุณพ่อที่โรงพิมพ์นี้มาตั้งแต่เล็กๆ ทำให้เกิดการฝึกฝนเรียนรู้ เป็นประสบการณ์ติดตัวมาแบบไม่รู้ตัว จากที่เคยทำงานอยู่ที่ปูนซิเมนต์ไทย แต่ก็ตัดสินใจลาออกมาช่วยคุณพ่อ ก่อนจะรับช่วงต่ออย่างเต็มตัวเมื่อประมาณ 40 ปีที่แล้ว

เมื่อเวลาผ่านไป เทคโนโลยีการพิมพ์แบบใหม่ๆ พัฒนาขึ้น โรงพิมพ์กวงฝ่าลงทุนกับเครื่องพิมพ์แบบเดิมและจ้างคนงานจำนวนมาก จึงปรับตัวไม่ทัน ทำให้กิจการซบเซาลง และถึงแม้จะใช้วิธีการพิมพ์แบบดั้งเดิม ทั้งการเรียงพิมพ์ด้วยตัวตะกั่ว หรือการยิงฟิล์ม แต่ด้วยความที่ผลิตงานออกมาอย่างประณีต ไม่ต่างกับใช้เครื่องพิมพ์สมัยใหม่ ทำให้ยังมีลูกค้ามาใช้บริการถึงทุกวันนี้ โดยส่วนใหญ่จะเป็นงานรับจ้างทำนามบัตร ใบเสร็จ หรือฉลากสินค้า ที่ไม่ได้มีรายละเอียดของภาพสูงมากเกินไป ประกอบกับยังมีกลุ่มลูกค้าประจำที่ก็ไม่เปลี่ยนใจไปไหนทำให้โรงพิมพ์กวงฝ่ายังมีงานอยู่อย่างต่อเนื่องไม่ต่างจากโรงพิมพ์สมัยใหม่เลย

โรงพิมพ์กวงฝ่า

เปิดวันจันทร์-เสาร์ เวลา 08:00-17:00 น.
161 ถนนพาดสาย แขวงสัมพันธวงศ์ เขตสัมพันธวงศ์
กรุงเทพมหานคร 10100
ติดต่อ คุณทองดี เชิงศักดิ์ศรี โทร 0-2221-7475